Hielpijn
AlgemeenOnder de voet bevindt zich een peesplaat (plantaire fascia). Deze loopt van de hiel naar de tenen. De aanhechting van deze peesplaat aan het hiel bot kan door overbelasting gaan ontsteken en zelfs verkalken. De verkalking vormt een verdikking aan het bot en wordt hielspoor genoemd. Van deze verkalking hoeft men geen last te hebben. Ongeveer 30% van de bevolking heeft deze verkalking, maar ervaart geen klachten.
Op het moment dat de verkalking de peesplaat irriteert en daar een ontsteking ontstaat ervaren mensen pijn onder de hiel. De ontsteking van de peesplaat kan ook voor komen zonder dat een hielspoor aanwezig is. Op de echo kan zichtbaar gemaakt worden of een verkalking aanwezig is en of de peesplaat ontstoken is.
De symptomen die aanwezig zijn bij dit probleem zijn een felle, scherpe pijn onder de hiel. Deze pijn treedt met name op bij het staan of lopen. In rust zijn de klachten vrijwel direct verdwenen. In de ochtend bij het opstaan of na een langere tijd zitten kunnen de pijnklachten aanwezig zijn. Ook bij het beginnen van een training, het lopen op een harde ondergrond zonder goede demping en drukken op de zere plek onder de hiel kunnen de klachten heftiger optreden. ’s Nachts kan de pijn onder de voet nog na zeuren van de belasting op de dag.
Het is van belang om niet te lang met de klachten door te blijven lopen. De behandeling van de klachten is in principe eenvoudig, maar als de klachten al meer dan een half jaar aanhouden zullen er eventueel ingrijpendere behandelingen noodzakelijk zijn. Lees verder op de pagina wat u zelf kunt doen aan de klachten.
Mogelijke oorzakenHielspoorklachten ontstaan meestal geleidelijk. Soms ontstaat de klacht ineens door bijvoorbeeld een harde landing met platte voeten op een harde ondergrond. Andere mogelijke oorzaken zijn:
- Overbelasting
De pijnklachten van de hielspoor ontstaan door het overbelasten van de aanhechting van de peesplaat aan de hiel. De blessure is in dit opzicht vergelijkbaar met een tenniselleboog. Overbelasting van de peesplaat kan ontstaan door een plotselinge toename van de sta en loop belasting op een dag, een toename van hardlopen en springen, maar ook door een verkeerd looppatroon of bijvoorbeeld verkeerde schoenen. Naast sporten waarbij de hiel regelmatig belast wordt, zoals atletiek, voetbal en hardlopen, vormen ook beroepen waarin veel gelopen wordt een risico op overbelasting van de peesplaat.
- Slechte schoenen
Als de druk onder de hiel niet genoeg of op een verkeerde manier opgevangen wordt door de schoen is de kans op irritatie in dat gebied groter. Bij elke stap waarbij de hiel eerst neer komt krijgt de hiel en zo de peesplaat een schok te verwerken. Er zijn gel zooltjes te verkrijgen voor onder de hiel om zo de schok bij het lopen meer te dempen.
- Stand van de voet
De manier van lopen heeft veel invloed op de belasting van de voet. Bij een groot deel van de bevolking is de voetholte afgevlakt. Op deze manier wordt het oppervlakte van de voetzool groter en zal de peesplaat uitgerekt moeten worden. Deze onnatuurlijke manier van verlengen zorgt voor een vergrootte trekkracht aan de aanhechting aan de hiel. Deze vergrootte trekkracht kan leiden tot micro scheurtjes in het weefsel en daardoor tot een ontsteking en pijn. De spieren van de voetzool kunnen actief getraind worden om de voetholte weer bol te maken en de trekkrachten zo te verminderen. Daarnaast zijn voor deze klachten zooltjes beschikbaar.
- Overgewicht
Het eerste contact van de voet bij het lopen zijn de hielen. Het volledige lichaamsgewicht steunt voor een korte periode alleen op de hiel. De druk in de hiel op dat moment is dan 2 tot 3 keer het lichaamsgewicht. Door een plotselinge of geleidelijke gewichtstoename ontstaat er een verhoogde belasting op de peesplaten. Zwangere vrouwen hebben hierdoor een groter risico op het ontwikkelen van hiel klachten.
- Leeftijd
De aandoening komt met name bij mensen tussen de 40 en 70 jaar voor. Ook bij kinderen kan het beeld voorkomen, maar daar gaat het om de ziekte van Sever Schinz die meestal vanzelf over gaat. Boven de leeftijd van 50 jaar wordt er door podologen geschat dat 60% de kans heeft voetklachten te ontwikkelen, waarbij hielpijn de meest voorkomende klacht is.
De voet is een ingewikkeld lichaamsdeel met meer dan 20 botten die door ingewikkelde structuren van pezen, spieren en peesplaten bij elkaar gehouden worden. Naarmate men ouder wordt, nemen spieren, pezen en weefsel in kwaliteit af en kunnen de structuren verzwakken. De voetholte kan hierdoor inzakken en zoals eerder beschreven levert dat extra belasting op bij de aanhechting van de peesplaat. Daarnaast zit onder de hiel een vetkussentje dat als schokdemper functioneert. Ook deze neemt af in kwaliteit en verdunt, waardoor schokken minder goed opgevangen kunnen worden.
- Korte kuitspier
Aan de onderkant van het hiel bot hecht de peesplaat aan. Aan de achterkant zit de achillespees vast. De achillespees is de gezamenlijke pees van twee grote kuitspieren die alle kracht leveren voor het naar beneden buigen van de voet. Deze beweging wordt bij het lopen gebruikt om jezelf vooruit te duwen. Ook wordt bij het springen en sprinten de afzet voor het grootste deel verzorgt door de kuitspieren. De krachten op de achillespees en op de achterkant van het hiel bot zijn dus enorm. Als de kuitspieren verkort zijn staat de achillespees constant onder spanning als de voet in de neutrale stand van 90 graden staat. Dit zorgt voor grote trekkrachten op de achterkant van het hiel bot en daardoor ook op de aanhechting van de peesplaat die constant iets op rek wordt gebracht.
Wat kunt u zelf doen?
Zoals eerder beschreven kan een verkorte kuit invloed hebben op de hiel klachten. Het is daarom van belang om de kuitspier op lengte te houden. Het rekken van de kuit kan op diverse manieren:
- In lang zit, de benen gestrekt vooruit met een handdoek onder de bal van de voet door. De handdoek aan weerszijden vastpakken en de voet via de handdoek naar het lichaam toe trekken. De rek zal voelbaar zijn in de kuit. Op het moment dat de rek voelbaar is vasthouden en niet verder rekken. Houd dit tenminste 30 seconden vast. Herhaal 3 keer.
- In stand met de handen tegen een muur (tafel of stoel kan ook) gesteund, neem een grote stap afstand van de muur en sta met één been naar voren en één been naar achteren. Leun voorover richting de muur, buig het voorste been en houd het achterste gestrekt met de hiel op de grond. Buig verder naar voren totdat de rek voelbaar is in de kuit. Op het moment dat de rek voelbaar is vasthouden en niet verder rekken. Houd dit tenminste 30 seconden vast. Herhaal 3 keer.
Naast de kuit kan de peesplaat ook opgerekt worden:
- In zit met de voeten plat op de grond. Pak alle tenen vast en duw die richting het scheenbeen. Op het moment dat de rek voelbaar is vasthouden en niet verder rekken. Houd dit tenminste 30 seconden vast. Herhaal 3 keer.
- Massage:
Om de peesplaat los te houden, of in de ochtend los te maken kan massage verlichting bieden. Dit kan door met twee handen enkele minuten lang de voetzool en met name de holte van de voet te masseren. Ook kan de voetzool gemasseerd worden door een tennisbal of stuiterbal (verkrijgbaar bij ons in de praktijk) onder de voet heen en weer te rollen.
Versterken van de voetzool:
- De voetzool trainen kan door op een stoel te gaan zitten en de blote voeten op een handdoek te zetten. Knijp de tenen samen en trek de handdoek naar achteren. Probeer de hiel te laten staan en de complete voetboog aan te spannen. Maak de oefening zwaarder door een voorwerp op het andere einde van het handdoek te leggen. Doe dit 15 keer en herhaal dit nog 2x, totaal 3x.
Versterken van de kuit:
- Ga met de voorvoet op de onderste traptrede staan. Zet de voeten op heupbreedte en houd de trapleuning vast. Ga rechtop staan en ga op de tenen staan. Blijf 5 seconden op de tenen staan en zak dan naar beneden met de hielen zo ver mogelijk naar de grond. Houd dit ook 5 seconden vast en ga weer op de tenen staan. Doe deze oefening zowel met gestrekte als met gebogen knieën om beide spiergroepen in de kuit te trainen. Doe dit 3 keer 15 keer.
Probeer uit te zoeken welke activiteit de klachten uitlokt en stop hier tijdelijk mee. Zo heeft het weefsel de tijd en mogelijkheid om te herstellen. Verminder trainingsintensiteit en vermijd harde ondergronden. Ook sprinten en krachtig afzetten kunnen tijdelijk beter voorkomen worden. Zwemmen of fietsen zijn in de herstel periode een goed alternatief.
Probeer af te vallen als u overgewicht heeft. Doe oefeningen om de voet- en kuitmusculatuur te versterken en/of te rekken.
Als de hiel erg pijnlijk is kan er voor gekozen worden om het pijnlijke gebied te koelen. Het koelen verdooft het gebied en kan tijdelijke pijn verlichting geven. Let op, koelen heeft geen invloed op het herstel van de klachten. Koelen kan met een ice-pack of met ijsblokjes, zorg er altijd voor dat er een theedoek tussen het koelelement en de huid zit. Houd het koelelement niet langer dan 10 minuten op dezelfde plek. Herhaal vaker op de dag indien gewenst.
Er zijn diverse soorten zooltjes om hielspoor klachten te verminderen. Zoals eerder genoemd kan een gel zooltje, om de demping te vergroten, verlichting bieden. Ook kan bij een ingezakt voetgewelf een steunzool uitkomst bieden.
Behandeling bij onsPijn veroorzaakt door spieren geeft een verandering in houding en/of beweging. Dit veroorzaakt, of kan een gevolg zijn van een verminderd uithoudingsvermogen in de spieren. Om het uithoudingsvermogen van de spieren te vergroten dient eerst de pijn te zijn afgenomen voordat een goede beweging uitgevoerd kan worden. De behandeling bij ons zal dus primair bestaan uit het verminderen van de pijn, waarna het uithoudingsvermogen van de spieren getraind kan worden. Hiervoor wordt een oefenprogramma opgesteld dat (deels) thuis uitgevoerd kan worden. Voor een optimale begeleiding wordt het oefenprogramma toegevoegd in onze afspraken app die te downloaden is op de smartphone of via de computer in te kijken is.
Hielspoor kan op verschillende manieren worden behandeld. Binnen de fysiotherapie is het gebruik van shockwave een bewezen techniek. Door Fysio FM wordt deze techniek dan ook toegepast om u van uw hielpijn af te helpen.
Daarnaast past Fysio FM de volgende behandeltherapieën toe die u van de pijn afhelpen of de klachten doen verminderen:
- Dry needling/Triggerpoint therapie
- Verkoop van zooltjes
- Medical Taping
- Shockwave